Bước phát triển mới trong điều trị, nuôi dưỡng trẻ sơ sinh non yếu

Với những trẻ sơ sinh non yếu, giai đoạn điều trị tích cực sẽ do 100% cán bộ y tế chăm sóc, nuôi dưỡng

Trẻ sinh non, nhẹ cân là khi trẻ ra đời trước 37 tuần hoặc có cân nặng dưới 2.5kg. Trẻ sinh non có nguy cơ bệnh tật và tử vong cao do chưa trưởng thành về mặt cấu trúc giải phẫu và chức năng, đặc biệt là hệ miễn dịch rất kém. Trẻ sinh càng non hoặc càng nhẹ cân (đặc biệt dưới 32 tuần hoặc dưới 1.5kg) thì nguy cơ bệnh tật càng nặng và biến chứng từ những bệnh tật đó càng cao. Tỉ lệ trẻ sinh non chiếm trung bình từ 5-18% số trẻ được sinh ra. Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Thị Hương – Phụ trách khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi cho biết, trẻ đẻ non nhẹ cân phải đối mặt với nhiều nguy cơ vì phổi chưa trưởng thành, có khả năng bị xẹp phổi, xuất huyết phổi, tràn khí màng phổi, xuất huyết não, viêm ruột hoại tử, nhiễm khuẩn huyết…nên cần có sự chăm sóc, theo dõi sát sao, liên tục.

Với phương châm chăm sóc toàn diện cho sức khỏe trẻ em, tháng 11/2019, bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh đã thành lập khoa Sơ sinh trên cơ sở đơn nguyên sơ sinh thuộc khoa Nội Nhi trước đó với tổng số 30 cán bộ, trong đó có 7 bác sĩ. Khoa Sơ sinh được bố trí thành 3 khu riêng biệt là khu hồi sức sơ sinh, khu kangaroo và chiếu đèn, khu sơ sinh bệnh lí. Ngoài việc cử các bác sĩ, điều dưỡng đi đào tạo chuyên sâu về điều trị, chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ sơ sinh non yếu; bệnh viện cũng trang bị hàng loạt máy móc hiện đại cho khoa; trong số đó có thể kể đến là 1 máy thở cao tần (HFO), 16 máy thở thường, 14 máy thở không xâm lấn (CPAP), 1 monitor 6 thông số cùng hàng chục lồng ấp, đèn chiếu… Nhờ đó, nhiều kĩ thuật khó, kĩ thuật chuyên sâu trong chăm sóc và điều trị trẻ sinh non đã được triển khai thành công tại bệnh viện như kĩ thuật bơm Curosurf, đặt và theo dõi huyết áp động mạch xâm nhập, đặt longline nuôi dưỡng trẻ đẻ non, cấp cứu ngừng tuần hoàn, thở máy cao tần (HFO). Đặc biệt là mới đây, khoa Sơ sinh đã triển khai thành công kĩ thuật thay máu cho trẻ sơ sinh. Kĩ thuật thay máu bao gồm thay máu toàn phần và bán phần, được áp dụng trong điều trị vàng da tăng biliburin máu, đa hồng cầu… Đây được đánh giá là một kĩ thuật khó trong điều trị trẻ sơ sinh, cứu sống và làm giảm tỉ lệ di chứng cho nhiều trẻ, đòi hỏi mức độ vô khuẩn và kĩ thuật cao.

Trẻ sinh non được nằm lồng ấp, chiếu đèn điều trị vàng da tại khoa sơ sinh

Những trẻ đẻ non, ngay sau khi sinh cần có sự hỗ trợ về hồi sức và phải đưa về khu cách li với điều kiện kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt. Tại đây, nhân viên y tế sẽ chịu trách nhiệm chăm sóc toàn bộ từ cho ăn, tắm hay lau rửa vệ sinh, theo dõi các chỉ số phát triển cơ thể… Bởi với trẻ đẻ non, chỉ một thay đổi nhỏ từ màu sắc của da hay lượng ăn 1 bữa giảm hơn…cũng có thể là dấu hiệu của sự bất thường. Nếu không theo dõi sát, kịp thời phát hiện và xử lí có thể dẫn đến biến chứng nặng.

Chính nhờ sự đầu tư về con người cũng như hệ thống trang thiết bị, từ chỗ hầu hết trẻ đẻ non đều phải chuyển tuyến trên; số lượng trẻ sinh non nhẹ cân được nuôi tại tỉnh không nhiều; thì đến nay, bệnh viện Sản Nhi đã nuôi dưỡng được nhiều trẻ sơ sinh non tháng dưới 30 tuần với cân nặng dưới 1kg. Đặc biệt, từ đầu năm 2020 đến nay, khi khoa sơ sinh được thành lập và đi vào hoạt động, đã có 12 trẻ đẻ cực non ở 25 và 26 tuần tuổi với cân nặng chỉ từ 500 – 600g cũng đã được các y, bác sĩ chăm sóc, nuôi dưỡng thành công; trong đó cháu nhỏ nhất có tuần thai chỉ 24 tuần với cân nặng 490g. Đến nay, bước đầu theo dõi sự phát triển của các trẻ đẻ non được khoa nuôi dưỡng cho thấy phần lớn các trẻ đều phát triển khá tốt. Cùng với đó, khoa cũng phối hợp và cấp cứu thành công nhiều ca bệnh nặng, diễn biến phức tạp như trẻ bị xuất huyết phổi, sốc nhiễm khuẩn, tràn khí màng phổi, trẻ hít phải phân su, trẻ bị đa hồng cầu….

Khi trẻ đã ổn định về hô hấp sẽ được thực hiện phương pháp kangaroo không chỉ với mẹ mà cả với bố và gia đình

Để đảm bảo chăm sóc toàn diện nhất cho trẻ sơ sinh non yếu tại khoa, khoa Sơ sinh cũng có sự liên kết chặt chẽ với các khoa chuyên môn khác trong bệnh viện. Những trường hợp sản phụ có tiên lượng xấu trong quá trình sinh, khoa sơ sinh sẽ có cán bộ xuống trực tiếp tại phòng mổ/phòng đẻ để hỗ trợ, triển khai hồi sức sơ sinh ngay khi trẻ vừa ra khỏi bụng mẹ nếu có bất thường và chuyển trẻ lên khoa ngay sau khi ổn định. Tại khoa, trẻ bệnh lí nặng, không đảm bảo di chuyển sẽ được thực hiện chụp X-quang, siêu âm tại giường. Trẻ nằm lồng ấp, cách li mẹ sau khi được nuôi dưỡng một thời gian, nếu cân nặng và hô hấp ổn định sẽ được ra ghép mẹ, thực hiện phương pháp da tiếp da với mẹ và gia đình – Bác sĩ Hương cho biết thêm.

Bé M.P.T sinh non 24 tuần 6 ngày, nặng 490g được nuôi sống thành công, hiện hoàn toàn khỏe mạnh, phát triển bình thường

Chia sẻ về định hướng trong thời gian tới, Tiến sĩ Đào Khắc Hùng – Giám đốc bệnh viện Sản Nhi cho biết, để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được và phát triển chuyên sâu hơn nữa chuyên ngành sơ sinh, thời gian tới, bệnh viện sẽ triển khai khám sàng lọc và tư vấn sức khỏe cho toàn bộ trẻ sơ sinh đẻ tại bệnh viện; trọng tâm đẩy mạnh hơn nữa công tác chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ sơ sinh cực non, cân nặng thấp; đồng thời sẽ triển khai quản lí và theo dõi, đánh giá lâu dài sự phát triển của các trẻ này kể cả sau khi trẻ ra viện. Các kĩ thuật chuyên sâu, kĩ thuật khó thuộc chuyên ngành cũng sẽ được triển khai giúp người dân thụ hưởng được các dịch vụ kĩ thuật cao ngay tại tỉnh sẽ tiếp tục được đẩy mạnh thực hiện trong tương lai gần là tim mạch sơ sinh, kĩ thuật làm mát não (cooling) trong điều trị ngạt ở trẻ sơ sinh…

Sơ sinh là một trong những chuyên ngành khá đặc thù của y tế. Bởi trẻ sơ sinh với sức đề kháng kém; nhất là những trẻ sơ sinh non yếu có thể trạng chưa hoàn thiện, khả năng mắc các bệnh lí rất cao, phải cách li hoàn toàn với gia đình và phụ thuộc toàn bộ vào sự chăm sóc của các y, bác sĩ. Hơn nữa, tình trạng của trẻ sơ sinh có thể diễn biến nặng chỉ trong 1 vài phút nên cần có sự theo dõi sát sao liên tục từ phía cán bộ y tế. Với sự đầu tư nghiêm túc cả về mặt con người lẫn trang thiết bị, chắc chắn thời gian tới khoa sơ sinh nói riêng và bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều hơn nữa những thành tựu trong chuyên ngành sơ sinh, đóng góp tốt hơn vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn.