Thẩm tra sơ bộ báo cáo tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022 của Chính phủ

Công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật tiếp tục là một trong những nhiệm vụ quan trọng, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành nhiều thời gian chỉ đạo sát sao, thường xuyên, trực tiếp và cụ thể
Trình bày báo cáo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ, năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, đất nước gặp nhiều khó khăn, thách thức mới nảy sinh cần giải quyết, đặc biệt là trong bối cảnh diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19. Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều quyết sách quan trọng, kịp thời, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và hỗ trợ của quốc tế, nước ta đã vượt qua nhưng khó khăn, thách thức, đạt nhiều kết quả quan trọng và khá toàn diện. Trong bối cảnh đó, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế gắn với tổ chức thi hành pháp luật được xác định là nhiệm vụ quan trọng, đóng góp trực tiếp vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tăng cường chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ tham mưu hoàn thiện hệ thống pháp luật. Từ tháng 10/2021 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến 24 đề nghị xây dựng và 19 dự án luật, dự thảo nghị quyết. Tính từ ngày 01/10/2021 đến ngày 01/8/2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ có nhiệm vụ xây dựng, ban hành 110 văn bản quy định chi tiết; trong đó có 70 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết có hiệu lực trước ngày 01/8/2022. Kết quả đến ngày 01/8/2022, đã ban hành được 59/70 văn bản, còn lại 11/70 văn bản nợ, chưa ban hành. Đối với 40/110 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết có hiệu lực sau ngày 01/8/2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang chỉ đạo các bộ xây dựng, trình ban hành. 
Công tác chỉ đạo, hướng dẫn phổ biến giáo dục các luật, pháp lệnh, nghị quyết đã được chú trọng tổ chức, triển khai kịp thời. Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền đã đạt được những kết quả, chuyển biến tích cực. Công tác thanh tra, kiểm tra tiếp tục được tăng cường, tập trung vào những lĩnh vực có nhiều dư luận về tiêu cực, tham nhũng; đẩy nhanh tiến độ thanh tra các vụ việc phức tạp, được dư luận xã hội quan tâm. Từ ngày 01/10/2021 đến nay, đã cắt giảm, đơn giản hóa 1.742 quy định kinh doanh tại 125 văn bản.
Cho ý kiến thẩm tra về nội dung này, các đại biểu đánh giá cao việc Chính phủ đã nghiêm túc thực hiện Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc chuẩn bị báo cáo có chất lượng, đúng thời hạn, nội dung theo yêu cầu; các thông tin, số liệu cơ bản đầy đủ, rõ ràng; ghi nhận Báo cáo đã phản ánh khá toàn diện và sát thực tình hình triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian từ ngày 01/10/2021 đến ngày 30/7/2022. Trong đó, báo cáo đã đánh giá những mặt làm được, chỉ ra những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập để từ đó xác định các nhiệm vụ, giải pháp và đưa ra kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng của công tác này trong thời gian tới.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho rằng, trong kỳ báo cáo, Chính phủ đã thực sự nỗ lực cố gắng trong việc xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết và trong tổ chức triển khai đạt nhiều kết quả tích cực trong bối cảnh từ năm 2021 tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp.
Cũng tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng chỉ rõ một số tồn tại hạn chế như công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh trong một số trường hợp còn chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao; một số bộ, địa phương, việc phát hiện, kiểm tra, xử lý văn bản trái pháp luật chưa kịp thời; có trường hợp văn bản có quy định trái pháp luật nhưng cơ quan ban hành chậm xử lý theo quy định; công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật tại một số cơ quan chưa hiệu quả, đầy đủ, đúng theo quy định...
Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết trong thời gian tới, Chính phủ xác định nhiệm vụ trọng tâm về tiếp tục xác định triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên; tập trung nghiên cứu, rà soát để kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc nghiên cứu, đề xuất xây dựng mới các luật, pháp lệnh, nghị quyết theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tiếp tục nghiên cứu xây dựng, ban hành 51 văn bản quy định chi tiết; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2011/NĐ-CP nhằm kịp thời tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị trong thời gian tới cần quyết liệt chỉ đạo, có giải pháp cụ thể và tập trung mọi nguồn lực để quyết tâm hoàn thành Kế hoạch, Chương trình đã được đề ra, bảo đảm chất lượng và tiến độ.

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoành Thanh Tùng đánh giá công tác thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết trong năm 2022 đã có nhiều chuyển biến tích cực so với thời gian trước, dù nước ta đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Cùng với sự chuyển biến tích cực từ Chính phủ, các bộ ngành, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh, các cơ quan của Quốc hội đã có nhiều đổi mới trong thực hiện thẩm tra các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết, thực hiện hiệu quả quan điểm chỉ đạo “chuẩn bị từ sớm, từ xa” của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Trên cơ sở ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, Bộ Tư pháp tham mưu Chính phủ chỉ đạo thực hiện một số kiến nghị, giải pháp đã được các vị đại biểu nêu trong cuộc họp thẩm tra sơ bộ chiều hôm nay về báo cáo này. Đồng thời cũng đề nghị Bộ Tư pháp tiếp tục quan tâm hơn nữa đến công tác tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phạm Thị Ninh, Vụ VĐCXDPL