Xã anh hùng bên sông Đuống

Nói về công cuộc kháng chiến của người dân địa phương, ông Nguyễn Bá Thái, Chủ tịch UBND xã Song Giang kể lại: Nhân dân Song Giang tham gia đội quân Tam tỉnh nghĩa đoàn do Nguyễn Cao, Dương Khải, Ngô Quang Huy, Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo đứng lên kháng chiến. Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, nhân dân Song Giang hăng hái gia nhập các đoàn thể cứu quốc, tích cực chuẩn bị lực lượng đứng lên khởi nghĩa, giành chính quyền. Cuối tháng 6/1945, tổ chức mặt trận Việt Minh ở các làng của Song Giang lần lượt được thành lập. Cách mạng Tháng Tám thành công, chính quyền mới ở Song Giang được thành lập nhưng còn non trẻ. Nạn đói chưa kịp khắc phục thì lụt lớn tàn phá, người dân Song Giang khó khăn, làng xóm tiêu điều, trên 90% dân số mù chữ. Trong khi đó, một số tổ chức Quốc dân đảng và phản động câu kết phá hoại thành quả của cách mạng. Được sự chỉ đạo trực tiếp của mặt trận Việt Minh huyện Gia Bình, công tác vận động nhân dân quyên góp, ủng hộ, cứu tế đồng bào bị đói, lụt được nhân dân Song Giang tích cực hưởng ứng. Năm 1946, chi bộ ghép đầu tiên ở Song Giang được thành lập. Hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, nhân dân Song Giang đã cử những người con ưu tú tham gia dân quân du kích. Chỉ trong 1 tuần lễ, nhân dân đã góp gần 5.000 cây tre, phối hợp với lực lượng của các xã bạn đóng kè trên sông Đuống để ngăn cản hoạt động của ca nô, tàu xuồng địch. Song Giang là vùng địa đầu của huyện Gia Bình, nơi giáp ranh 3 huyện (Gia Bình, Thuận Thành, Quế Dương) nên suốt những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, địch coi Song Giang là mục tiêu quan trọng phải đánh chiếm để chốt chặn, khống chế các xã phía Nam huyện Gia Bình. Từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 6/1947, thực dân Pháp huy động khoảng 3.500 quân tấn công đánh chiếm các huyện Thuận Thành, Lương Tài, Gia Bình, chiếm đóng và tra tấn những người tham gia cách mạng. Tiếp đó là những cuộc càn quét, giết người cướp của, hãm hiếp phụ nữ. Kẻ thù hành động dã man nhằm đàn áp phong trào cách mạng nhưng nhân dân và lực lượng dân quân du kích Song Giang không hề nao núng, vẫn đoàn kết đấu tranh. Suốt những năm dài kháng chiến chống thực dân Pháp, lực lượng vũ trang của xã đã kiên trì bám đất, bám dân, khi độc lập tác chiến, lúc phối hợp, hiệp đồng cùng các đơn vị bộ đội địa phương, bộ đội chủ lực, dân quân du kích của các xã bạn tổ chức những trận địa phục kích, phá tề, phát triển chiến tranh du kích...

Nhiều cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng dân quân du kích xã đã anh dũng chiến đấu, hy sinh. Nhiều gia đình ở Song Giang nuôi giấu, bảo vệ an toàn cho cán bộ, bộ đội, du kích trong những năm kháng chiến. Trong 9 năm kháng chiến chống Pháp, xã có 29 liệt sỹ, 4 thương binh, 10 gia đình được công nhận là gia đình có công với cách mạng; xã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương các loại…Trải qua cuộc kháng chiến chống Mỹ, nhân dân Song Giang luôn giữ vững tinh thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, xã từng bước chuyển mình đổi thay với hệ thống điện, đường, trường, trạm phát triển đồng bộ. Công tác đền ơn đáp nghĩa cũng được làm tốt, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Với thành tích ấy, ngày 16/12 năm 2014 Đảng bộ và nhân dân Song Giang vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.