Đón nhận hiện vật Pháo Đồng Kỵ trưng bày tại Bảo tàng thành phố Từ Sơn
Sáng ngày 28/3, tại nhà truyền thống phường Đồng Kỵ đã diễn ra lễ bàn giao hiện vật pháo Đồng Kỵ trưng bày bảo tàng thành phố Từ Sơn.
Dự buổi lễ có Lãnh đại Sở VHTTVDL tỉnh, lãnh đạo thành phố có các đồng chí: Đỗ Tuấn Sơn – PBT thường trực Thành ủy, Ngô Minh Nam – UV BTV – PCT HĐND thành phố, Lê Văn Nam – UV BTV – Trưởng Ban Tuyên Giáo Thành ủy, Nguyễn Mạnh Cường – Phó chủ tịch UBND thành phố đã về dự lễ bàn giao. Cùng dự còn có lãnh đạo các Phòng, ban, đơn vị liên quan, lãnh đạo Đảng ủy, UBND và đông đảo nhân dân phường Đồng Kỵ.
Lễ hội pháo Đồng Kỵ cũng là lễ hội mở màn cho mùa lễ hội của thành phố Từ Sơn, là lễ hội truyền thống tiêu biểu của vùng quê Kinh Bắc - Bắc Ninh. Lễ hội là Di sản văn hóa phi vật đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Trước đây, nghi thức truyền thống được nhiều người dân mong đợi nhất trong suốt những ngày hội là hội thi làm pháo và đốt pháo. Ngày nay là lễ hội rước Pháo thờ từ nhà truyền thống ra đình làng, để tưởng nhớ, tái hiện lại hình ảnh tiếng pháo lệnh âm vang ngày đức thánh Thiên Cương - vị tướng được nhân dân Đồng Kỵ tôn thờ làm thành hoàng làng phát lệnh xuất quân đánh giặc.
Tương truyền đúng 9 giờ ngày Mùng 4 Tết là lễ rước pháo ra đình để hội quân, hai quả pháo được rước quanh làng. Xưa kia, làng Đồng Kỵ có hội thi làm pháo, đốt pháo để tưởng nhớ ngày Thánh Thiên Cương ra lệnh xuất quân đánh giặc (vị tướng sau này được dân tôn thờ làm Thành hoàng làng).
Hàng năm, làng Đồng Kỵ sẽ chọn 4 người bước sang tuổi 50 ở mỗi giáp, làm 4 vị tướng xuất quân đánh giặc (gọi là Quan Đám). Mỗi vị tướng có trách nhiệm tổ chức quân cũng như làm ra những quả pháo từ nhỏ đến to, quả nhỏ (pháo tư) dài khoảng 5m, quả lớn nhất (pháo nhất) có thể dài đến 15m, hình quả pháo là hình trụ tròn, đường kính có thể lên tới hơn 1m.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UBND thành phố ghi nhận sự nỗ lực, quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Đồng Kỵ, sự tham gia ủng hộ nhiệt tình của các nhà hảo tâm…. góp phần kịp thời tuyên truyền và giới thiệu về một lễ hội truyền thống rất ý nghĩa, với mong muốn lễ hội pháo làng Đồng Kỵ tiếp tục được trường tồn và tỏa sáng, để lớp lớp cháu con người Đồng Kỵ càng thêm tự hào về truyền thống hào hùng của dân tộc, tự hào với tài năng, trí tuệ, bàn tay và khối óc của các bậc tiền nhân đã sáng tạo ra những sản phẩm văn hóa độc đáo sống mãi với thời gian. Từ đó, nhận thức sâu sắc hơn trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy lễ hội pháo truyền thống Đồng Kỵ.
Thành phố Từ Sơn là đơn vị đầu tiên của cấp huyện, thị xã, thành phố được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt đầu tư xây dựng hệ thống nhà Bảo tàng - Thư viên, đây là một thiết chế văn hóa quy mô với tổng diện tích sàn trên 8000m2 và đang được triển khai công tác trưng bày với 6 chủ đề chính là: (1). Từ Sơn lịch sử vùng đất và con người; (2). Từ Sơn quê hương của các vua Lý; (3). Vùng đất khoa bảng hiếu học; (4). Quê hương của những nhà cách mạng nổi tiếng; (5). Các làng nghề truyền thống; (6). Từ Sơn: Tiềm năng, Hiện tại và Tương lai. Hiện Bảo tàng thành phố đang trong giai đoạn hoàn thiện nội dung trưng bày Bảo tàng.
Hiện vật pháo Đồng Kỵ sẽ được trưng bày trang trọng tại Bảo tàng thành phố, góp phần thiết thực vào việc giữ gìn sự đa dạng các loại hình văn hoá truyền thống, đồng thời là một minh chứng sống động về sức sống, sức lan toả của lễ hội pháo truyền thống Đồng Kỵ trong dòng chảy văn hóa dân tộc, qua đó giúp nhân dân cả nước và khách thập phương hiểu sâu sắc hơn về văn hóa và con người Từ Sơn trong đó có quê hương Đồng Kỵ.
Tại buổi lễ, UBND thành phố đã tặng giấy khen cho 03 tập thể và 7 cá nhân đã có thành tích trong công tác phục dựng quả pháo mẫu truyền thống công đức cho bảo tàng thành phố.
Ngay sau lễ bàn giao là phần rước pháo về bảo tàng thành phố. Các đồng chí Lê Xuân Lợi - TUV - Bí thư Thành ủy - Chủ tịch HĐND thành phố, Hoàng Bá Huy - PBT Thành ủy - CT UBND thành phố đã đến dự Lễ tiếp nhận hiện vật pháo Đồng Kỵ tại bảo tàng thành phố Từ Sơn.