Cấp cứu thành công ca tắc mạch phổi lớn bằng thuốc tiêu sợi huyết

Sau dùng thuốc tiêu sợi huyết, bệnh nhân không phải thở máy, chỉ số SPO2 khí trời đạt 96 - 97% và được chụp cắt lớp lại để đánh giá hiệu quả điều trị

Bệnh nhân T.T.L (xã Tân Chi, huyện Tiên Du) có tiền sử tai nạn giao thông, chấn thương vùng khung chậu cách đây 20 ngày. Cũng do tai nạn này nên bà không vận động được nhiều, chỉ nằm tại chỗ trong suốt thời gian sau tai nạn. Ngày 30/9, bà L. xuất hiện tình trạng run chân tay, khó thở, đau ngực dữ dội, nhịp tim tăng cao bất thường nên được gia đình đưa đến viện. Sau khi được cấp cứu sơ bộ và thực hiện các chỉ định cận lâm sàng, đánh giá nồng độ khí máu và độ bão hòa oxy máu giảm thấp, SPO2 chỉ đạt 50 – 60%; phim chụp cắt lớp cho thấy hình ảnh huyết khối gây hẹp lòng động mạch phổi 2 bên. Nhận định tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch, nguy cơ tử vong rất cao do động mạch phổi phải bị khối máu đông bít tắc hoàn toàn, kết hợp với mạch nhanh và huyết áp bất ổn, các bác sĩ đã ngay lập tức hội chẩn, đưa ra phác đồ, giải thích với gia đình và tiến hành điều trị tiêu sợi huyết cho bệnh nhân.

Hình ảnh chụp cắt lớp động mạch phổi bệnh nhân trước và sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết được cải thiện rõ rệt

Bác sĩ Nguyễn Thanh Phương – Giám đốc Trung tâm Tim mạch, BVĐK tỉnh Bắc Ninh cho biết, bệnh nhân này vào viện trong tình trạng cấp tính, toàn bộ động mạch phổi phải gần như bị bít tắc, nếu không khai thông sớm, người bệnh sẽ bị tử vong do thiếu sự cung cấp máu lên phổi để tiến hành trao đổi oxy. Sau khi cho bệnh nhân thở oxy để hỗ trợ hô hấp, bác sĩ đã dùng thuốc tiêu sợi huyết trong vòng 120 phút, tình trạng bệnh nhân có thể nói được cải thiện rõ rệt qua từng phút. Chỉ số SPO2 thở oxy mask từ 60% đã tăng lên 90% sau 2 giờ dùng thuốc tiêu sợi huyết và sau 5h dùng thuốc đã đạt 92 – 95%; dòng thở oxy từ 15 lít/phút đã giảm xuống về mức bình thường 3 lít/phút. Sau  4 ngày điều trị, bệnh nhân đã không phải thở oxy, nhịp tim trở về bình thường 70 – 80 lần/phút, SPO2 khí trời đạt 96 – 97%, lâm sàng ổn định. Các bác sĩ cũng tiến hành chụp cắt lớp động mạch phổi thấy cục máu đông gần như đã được giải quyết, lòng mạch cơ bản được lưu thông như bình thường. Đặc biệt, bệnh nhân cũng được siêu âm tĩnh mạch chi dưới và đúng như dự báo, có hình ảnh huyết khối trong tĩnh mạch đùi, các bác sĩ sẽ tiếp tục có kế hoạch điều trị lâu dài cho bệnh nhân.

Qua siêu âm mạch máu chi dưới thấy có cục máu đông tại tĩnh mạch chi dưới đúng như dự đoán ban đầu, bệnh nhân được bác sĩ tiếp tục lên KH điều trị

Điều trị tắc mạch máu phổi hiện có 2 phương pháp. Phổ biến nhất là dùng thuốc tiêu sợi huyết để phá hủy cục máu đông hình thành trong mạch phổi. Ngoài ra, còn 1 phương pháp khác là dùng máy hút bằng cách đưa các ống thông cỡ lớn vào động mạch phổi để hút cục máu đông ra. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi những phương tiện, dụng cụ rất đặc biệt và khả năng triển khai chậm, mặt khác lại chỉ hút được ở các mạch máu lớn chứ không hút được tại các mạch máu nhỏ. Vì vậy, dùng thuốc tiêu sợi huyết vẫn là phương pháp tối ưu nhất trong hoàn cảnh hiện nay.

Ông Ng.T.T - Xã Tân Chi, huyện Tiên Du là chồng của bệnh nhân chia sẻ: “Khi được các bác sĩ giải thích tình trạng bệnh nguy kịch, có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, gia đình cũng rất lo lắng và muốn chuyển bệnh nhân lên tuyến trên. Tuy nhiên bác sĩ giải thích, vợ tôi khả năng cao sẽ tử vong trong quá trình di chuyển bởi tình trạng đã rất nguy kịch; hơn nữa cũng được bác sĩ tư vấn kĩ càng về những ưu điểm của phương pháp điều trị bằng thuốc này nên gia đình yên tâm điều trị. Thật may mắn được “gặp thầy gặp thuốc” nên vợ tôi đã thoát được “cửa tử” trong gang tấc!”

Nguyên nhân chính hình thành cục máu đông gây tắc mạch phổi của bệnh nhân này là do nằm quá lâu, cơ thể không có sự vận động khiến cục máu đông hình thành ở chi dưới và di chuyển lên gây ra tắc mạch phổi. Rất may mắn bệnh nhân được đưa đến viện ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường, được các bác sĩ chẩn đoán phát hiện và điều trị kịp thời, cứu sống tính mạng. Các bác sĩ cũng khuyến cáo những bệnh nhân bị tai nạn hoặc di chứng bệnh tật gây khó khăn trong di chuyển cần cố gắng tập luyện, vận động nhẹ nhàng, người nhà cần xoa bóp tay chân, thay đổi tư thế, tránh để bệnh nhân nằm tại chỗ quá lâu gây những tác hại không mong muốn cho sức khỏe.