Bệnh động mạch vành dễ mắc, khó chữa

Đến trung tâm tim mạch – BVĐK tỉnh mới biết, số lượng người mắc các bệnh lí về tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành nhiều ra sao. Hầu hết số bệnh nhân đó đều là người cao tuổi, có tiền sử hút thuốc và có các bệnh lí nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì… Bệnh nhân Mai Văn Mạnh ở thị trấn Chờ, Yên Phong có cơn đau thắt ngực đột ngột tại nhà, đã đến viện để kiểm tra và được chẩn đoán có hẹp động mạch vành, chỉ định phải can thiệp để giải phóng động mạch vành. Sau khi chụp mạch, cơn đau ngực của bệnh nhân thuyên giảm, chủ quan vì còn trẻ, sức khỏe tốt, cũng chưa tìm hiểu kĩ về mức độ nguy hiểm của bệnh nên anh trốn viện về nhà. Tuy nhiên, các cơn đau khi về nhà lại tiếp tục nên bắt buộc anh phải đến viện để thực hiện điều trị can thiệp mạch.

Trong 3 phương pháp  điều trị bệnh mạch vành, can thiệp mạch bằng hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền DSA là phương pháp mang lại nhiều hiệu quả vượt trội

Cũng giống như vậy, ông Nguyễn Văn Tấn ở xã Long Châu, huyện Yên Phong có tiền sử cao huyết áp, khi ở nhà thấy có biểu hiện nóng bừng người, đau ngực, cơn đau lan sang cả phần cơ tay khiến việc mặc quần áo cũng trở nên khó khăn. Đến đêm, sau khi đi vệ sinh thì ông có cơn đau dữ dội, người mất hết nhiệt và tái mét toàn thân, phải đưa đi cấp cứu khẩn cấp và chuyển lên tuyến tỉnh để điều trị. Chẩn đoán chính xác cơn đau thắt ngực do hệ mạch vành bị tắc nghẽn nên ông được chỉ định can thiệp ngay lập tức.

Như bệnh nhân này, ngay sau can thiệp, ông hết hẳn các triệu chứng đau ngực, đau nhức khớp và cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh

Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Công Quyền – Trung tâm Tim mạch, BVĐK tỉnh cho biết, tim được nuôi dưỡng bởi hệ thống mạch máu riêng gọi là hệ mạch vành, trong đó quan trọng nhất là động mạch vành. Bệnh do mạch vành là bệnh lí chỉ tình trạng lòng mạch bị hẹp lại do các mảng xơ vữa hoặc do co thắt mạch. Đến một mức độ nào đó thì dòng máu đến nuôi cơ tim sẽ không đủ và dẫn đến tình trạng thiếu máu cơ tim. Bệnh động mạch vành còn được gọi là suy tim động mạch vành, thiếu máu cơ tim, thiểu năng vành hay bệnh tim thiếu máu cục bộ. Bệnh mạch vành là bệnh rất dễ mắc do chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, nhiều đồ dầu mỡ, hút thuốc lá, thuốc lào, lười vận động. Các yếu tố này làm tăng lắng đọng các mảng xơ vữa trong lòng động mạch gây viêm và hoạt hóa các yếu tố đông máu và hình thành huyết khối gây tắc nghẽn động mạch vành.

Qua hệ thống chụp mạch có thể thấy rõ đoạn động mạch vành của bệnh nhân này bị tắc hoàn toàn, sau khi can thiệp tái thông, dòng máu nuôi dưỡng tim của động mạch vành đã được tưới đều trở lại rất tốt

Biểu hiện của bệnh động mạch vành ở mỗi người cũng có sự khác nhau. Có những người triệu chứng khá điển hình, rõ ràng, bệnh nhân thấy đau ngực, cảm giác như bị đè nén ở ngực, khó thở, đau ngực có thể lan lên vai, lên tay; nhưng một số bệnh nhân thì chỉ có biểu hiện cơn đau ngực không điển hình, hoặc có cảm giác buồn nôn, tức bụng, mệt, vã mồ hôi. Với một số trường hợp, đặc biệt là những người già hay người có bệnh đái tháo đường thì do tổn thương mạch vành diễn ra âm thầm trong suốt quá trình bệnh nên người bệnh không biết, không có triệu chứng điển hình. Vì vậy, nhiều bệnh nhân vào viện đã ở trong tình trạng bị nhồi máu cơ tim nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh mạch vành có thể gây ra thiếu máu cơ tim, suy tim, rối loạn nhịp tim và ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người mắc – bác sĩ Quyền cho biết thêm.

Hiện tại có 3 phương pháp điều trị bệnh động mạch vành, là điều trị nội khoa (dùng thuốc), điều trị can thiệp động mạch vành và điều trị phẫu thuật bắc cầu động mạch vành. Phương pháp dùng thuốc là điều trị các yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành để bệnh không tiến triển nặng thêm và ngăn chặn nhồi máu cơ tim cho bệnh nhân, bệnh nhân thường sẽ phải dùng thuốc cả đời. Những loại thuốc được sử dụng chủ yếu nhằm làm giảm mỡ máu, thuốc chống đông, thuốc kiểm soát huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu và phối hợp với thay đổi lối sống.

Can thiệp động mạch vành nhằm nong rộng lòng động mạch, đặt khung giá đỡ trong lòng động mạch thường dùng cho các trường hợp đau ngực do thiếu máu cơ tim mà ít hoặc không đáp ứng với thuốc điều trị nội khoa, hoặc các trường hợp bị đau thắt ngực không ổn định hay nhồi máu cơ tim cấp. Ưu điểm vượt trội của kĩ thuật can thiệp này là hiệu quả điều trị bệnh rất tốt nhưng người bệnh không phải trải qua cuộc phẫu thuật, hạn chế tình trạng đau sau can thiệp, rút ngắn thời gian phải nằm viện. Hơn thế nữa, ngay sau khi chụp mạch bằng hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền DSA, nếu có phát hiện động mạch vành của bệnh nhân có tổn thương, các bác sĩ sẽ có thể ngay lập tức thực hiện can thiệp để cứu sống bệnh nhân mà không cần phải thực hiện các bước thủ thuật khác.

Bệnh nhân Tấn cho biết, trước khi đưa vào chụp mạch các bác sĩ đã giải thích rõ cho ông và gia đình biết, nếu chụp mà phát hiện mạch bị tắc thì cá bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp ngay cho ông để giải phóng lòng mạch. Vì vậy gia đình hoàn toàn yên tâm bởi cũng biết đây là kĩ thuật cao mới được triển khai tại tỉnh. Ông cho biết thêm, trong lúc can thiệp ông vẫn hoàn toàn tỉnh táo, nghe rõ các bác sĩ nói chuyện và động viên ông bình tĩnh, đôi khi ông còn thấy hoàn toàn bình thường và ngủ được một chút. Sau khi can thiệp xong, sức khỏe của ông hoàn toàn bình thường, các khớp chân tay hết đau nhức, cơn đau ngực cũng không còn. Thậm chí ông còn bảo với bác sĩ rằng với sức khỏe như vậy thì ông có thể xin ra viện ngay! Trải qua cơn thập tử nhất sinh, tưởng chết đi mà được sống lại khỏe mạnh tức thì ông mới thấy y học quả là kì diệu!

Cũng giống như ông Tấn, bệnh nhân Nguyễn Văn Chắc đã điều trị tăng huyết áp được 10 năm. Mới đây ông xuất hiện cảm giác tức ngực, nôn nao, khó vận động. Cơn đau ngực kéo tần suất ngày càng tăng và khi đến viện kiểm tra, động mạch của ông đã xuất hiện đến 5 điểm bị tắc nghẽn. Với những trường hợp tắc nhẹ và ít thì bệnh nhân sẽ được điều trị ngay tại tuyến tỉnh. Nhưng với ông Chắc, các bác sĩ buộc phải chuyển ông lên tuyến trên để phẫu thuật mở lồng ngực và thực hiện bắc cầu động mạch vành. Sau phẫu thuật, tình hình ổn định và ông xin chuyển về bệnh viện tỉnh để tiếp tục điều trị.

Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành dùng cho các trường hợp động mạch vành bị tổn thương nhiều chỗ, tổn thương kéo dài…mà can thiệp động mạch vành không thể can thiệp được. Đây là một cuộc mổ lớn, bác sĩ sẽ dùng các mạch máu khác của ngay chính bản thân bệnh nhân để làm cầu nối qua chỗ động mạch vành bị hẹp.

Thay đổi lối sống trong bệnh mạch vành là yếu tố tiên quyết giúp hạn chế tình trạng gia tăng mảng xơ vữa trong lòng mạch. Các bác sĩ khuyến cáo người bệnh nên ăn những thức ăn tốt cho tim mạch như rau xanh, trái cây, hạn chế ăn mặn, đồ ăn nhiều chất béo, tăng hoạt động thể lực, giảm stress căng thẳng trong cuộc sống. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng nhấn mạnh với người bệnh mạch vành cần luyện tập thể dục thể thao duy trì sức khỏe nhưng các hoạt động thể lực cần ở mức độ vừa phải, không nên quá gắng sức sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, việc hạn chế uống rượu bia, bỏ thuốc lá và tránh xa khói thuốc, kiểm soát tốt các bệnh lí kèm theo cũng giúp người bệnh có cuộc sống dễ chịu và mạnh khỏe hơn. Người dân, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh mạch vành cần kiểm tra sức khỏe định kì và ngay khi có các biểu hiện bất thường về sức khỏe, phải đến ngay cơ sở y tế để được phát hiện và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành.