Tiêu chuẩn của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9 năm 2022, ngày 21 tháng 9 năm 2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25 tháng 5 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính (dưới đây gọi tắt là Nghị quyết). Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2023. Các tiêu chuẩn của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm:
VỀ TIÊU CHUẨN CỦA TỈNH
Thứ nhất, về quy mô dân số:
- Tỉnh miền núi, vùng cao từ 900.000 người trở lên;
- Tỉnh không thuộc miền núi, vùng cao từ 1.400.000 người trở lên.
Thứ hai, về diện tích tự nhiên:
- Tỉnh miền núi, vùng cao từ 8.000 km2 trở lên;
- Tỉnh không thuộc miền núi, vùng cao từ 5.000 km2 trở lên.
Thứ ba, về số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc: Có từ 09 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 01 thành phố hoặc 01 thị xã.
Thứ tư, tiêu chuẩn của tỉnh có yếu tố đặc thù:
- Tỉnh có 30% dân số là người dân tộc thiểu số ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50% mức quy định đối với tỉnh tương ứng; cứ thêm 10% dân số là người dân tộc thiểu số thì được giảm thêm 5% nhưng tối thiểu phải đạt 20% mức quy định đối với tỉnh tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.
- Tỉnh ở vùng Đồng bằng sông Hồng thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn diện tích tự nhiên bằng 70% mức quy định đối với tỉnh tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.
- Đối với tỉnh có nhiều yếu tố đặc thù thì mỗi tiêu chuẩn chỉ được áp dụng mức giảm tương ứng với một yếu tố đặc thù.
VỀ TIÊU CHUẨN CỦA THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TRUNG ƯƠNG
Một là, quy mô dân số từ 1.000.000 người trở lên.
Hai là, diện tích tự nhiên từ 1.500 km2 trở lên.
Ba là, đơn vị hành chính trực thuộc:
- Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên;
- Tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là 02 quận.
Bốn là, đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I; hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.
Năm là, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết, cụ thể:
- Cân đối thu chi ngân sách: Đủ
- Thu nhập bình quân đầu người/tháng so với trung bình cả nước (lần): 1,75
- Mức tăng trưởng kinh tế trung bình 03 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước
- Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều trung bình 03 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước
- Tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế: 90%
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp nội thành, nội thị, thị trấn, quận và phường: 90%
Sáu là, tiêu chuẩn của thành phố có yếu tố đặc thù:
- Thành phố ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50%, mức tối thiểu của tiêu chuẩn cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội bằng 70% mức quy định đối với thành phố tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.
- Thành phố trực thuộc trung ương có 02 yếu tố đặc thù sau đây thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số, tiêu chuẩn tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện bằng 50% mức quy định tại khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định: Có di sản văn hóa vật thể được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận; Được xác định là trung tâm du lịch quốc tế trong quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Thành phố có nhiều yếu tố đặc thù thì mỗi tiêu chuẩn chỉ được áp dụng mức giảm tương ứng với một yếu tố đặc thù quy định./.